Như Quỳnh
Đông trùng hạ thảo là loại đông dược quý có bản chất là dạng ký sinh của nấm Cordyceps Sinensis và là “con lai” giữa thực vật và động vật.
Vào mùa đông, nấm bắt đầu ký sinh vào sâu non, làm chết sâu vì dùng hết chất dinh dưỡng của chúng. Đến mùa hè, nấm mọc ra khỏi sâu như ngọn cỏ.
Trung bình, đông trùng hạ thảo mất từ 2 – 3 năm mới hình thành, phát triển đầy đủ. Có hơn 500 loại nấm thuộc dòng Cordyceps trong tự nhiên, nhưng chỉ có nấm Cordyceps sinensis là chứa dược chất cao nhất. Sự kết hợp kỳ diệu giữa thực vật và động vật trên đã giúp đông trùng hạ thảo sở hữu hàng trăm dưỡng chất tốt cho sức khỏe.
Nguồn gốc của đông trùng hạ thảo
Thông thường, ấu trùng sâu sau một thời gian nuôi dưỡng sẽ trở thành bướm. Tuy nhiên, một số loại ấu trùng khi bị nhiễm nấm Cordyceps Sinensis sẽ không thể phát triển thành bướm mà sẽ trở thành đông trùng hạ thảo.
Cơ chế xâm nhiễm của loài nấm này vào cơ thể sâu hiện giờ vẫn chưa được làm rõ. Chúng ta chỉ biết rằng, vào mùa đông, nấm bắt đầu ký sinh vào ăn hết chất dinh dưỡng và làm chết sâu non. Những con sâu này có thể đã ăn phải bào tử nấm hoặc chúng mắc bệnh nấm ký sinh từ các lỗ thở. Đến khi sợi nấm phát triển mạnh, chúng xâm nhiễm vào các mô vật chủ, sử dụng hoàn toàn các chất dinh dưỡng trong cơ thể sâu.
->> Xem thêm: 14 công dụng tuyệt vời của vỏ bưởi
Đến một giai đoạn nhất định thường là vào mùa hè ấm áp, nấm bắt đầu mọc ra khỏi sâu như một ngọn cỏ và vươn lên khỏi mặt đất phát triển thành dạng cây (hình dạng giống thực vật) và phát tán bào tử. Như vậy, có thể thấy nguồn gốc đông trùng hạ thảo là một loài nấm ký sinh trong sâu bướm, dưới đây là hình ảnh đông trùng hạ thảo đã được sấy khô.
Đông trùng hạ thảo chủ yếu tìm thấy vào mùa hè vùng núi cao trên 4.000m ở cao nguyên Thanh Tạng (Thanh Hải – Tây Tạng) và Tứ Xuyên (Trung Quốc). Tuy nhiên, hiện nay nhiều loài nấm thuộc chi Ophiocordyceps và Cordyceps đã được nuôi trồng trên quy mô công nghiệp ở nhiều nơi khác để tinh chế các cơ chất có dược tính.
Phân dạng đông trùng hạ thảo
Thực chất trên thế giới hiện nay chỉ có giống Cordyceps Sinensis mới được được gọi là đông trùng hạ thảo. Còn hơn 500 giống khác chỉ là những loại trùng thảo thông thường. Muốn phân biệt và chọn mua đúng loại cần dựa vào:
● Nguồn gốc
– Tự nhiên: Đây là loại đông trùng hạ thảo quý hiếm, có giá trị nhất, xuất hiện chủ yếu ở vùng núi cao >4000m như Tây Tạng, Tứ Xuyên (Trung Quốc).
– Nhân tạo: Các nước Việt Nam, Nhật, Hàn Quốc đều nuôi cấy thành công đông trùng hạ thảo dựa trên cơ thể ấu trùng (nhộng, sâu) hoặc cơ chất từ đậu xanh, vỏ trứng,…
● Chế phẩm
– Dạng nước: Đây là sản phẩm đã sơ chế, đóng thành gói hoặc chai dạng dung dịch.
– Dạng viên nang: Chế biến, tổng hợp thành dạng viên, tiện dụng.
– Dạng bột: Đông trùng hạ thảo khô sơ chế, tán bột, có thể dùng dưới nhiều hình thức.
● Trạng thái
– Dạng tươi: Đông trùng hạ thảo nguyên con, mới được khai thác trong vòng 1 tháng trở lại nên đảm bảo hàm lượng dược chất tối đa. Tuy nhiên, dạng tươi cần bảo quản ở nhiệt độ âm 50 độ C.
– Dạng khô: Đông trùng hạ thảo nguyên con đã được làm sạch, phơi khô, có thể sử dụng trong thời gian dài. Nhưng hàm lượng dược chất không cao bằng dạng tươi do đã qua sơ chế.
->> Xem thêm: Làm đẹp bằng men vi sinh Microbiome là gì?
Tác dụng của đông trùng hạ thảo
Theo kết quả nghiên cứu đã đăng tải trên tập San Nấm Dược Liệu Quốc Tế, tác dụng của đông trùng hạ thảo cực kì tốt với sức khỏe con người, có thể kể đến như:
● Đối với hệ nội tiết: Đông trùng hạ thảo hỗ trợ chữa bệnh, phục hồi chức năng của thận và ngăn ngừa suy thận, thận yếu,… Đồng thời, còn giúp điều trị rối loạn, suy giảm chức năng tình dục, giảm ham muốn, vô sinh ở cả nam giới và nữ giới.
● Đối với hệ miễn dịch: Công dụng của đông trùng hạ thảo giúp tăng cường hoạt động miễn dịch, điều tiết phản ứng đáp tế bào lympho, giúp tiêu diệt virus, vi khuẩn gây bệnh, cải thiện sức đề kháng.
● Đối với hệ tuần hoàn máu, tim: Tác dụng của đông trùng hạ thảo làm giảm Cholesterol trong máu, tăng cường lưu thông máu não, giữ ổn định và điều chỉnh rối loạn nhịp tim, cải thiện huyết áp.
● Với hệ hô hấp, phổi: Acid trong đông trùng hạ thảo đặc trị chứng ho, làm sạch phổi và bảo vệ phổi khỏi tác nhân có hại từ môi trường.
● Chống mệt mỏi, suy nhược: Tác dụng của đông trùng hạ thảo giúp tăng cao ATP và oxy trong cơ thể, từ đó người dùng luôn khỏe mạnh, cải thiện mệt mỏi, suy nhược.
● Hỗ trợ làm đẹp ở phụ nữ: Làm chậm quá trình lão hóa da, tái tạo da căng tràn sức sống, giảm sạm, nếp nhăn.
Cách dùng đông trùng hạ thảo chuẩn xác
Đông trùng hạ thảo mặc dù là loại biệt dược rất tốt cho sức khỏe nhưng khi dùng cần tham khảo ý kiến chuyên gia Y tế để nhận được kết quả tốt. Theo PGS.BS Nguyễn Trọng Nghĩa (Nguyên GV ĐH Y dược TP.HCM), có những cách dùng đông trùng hạ thảo gồm:
● Ăn sống hoặc chế biến thành các món ăn
– Ăn sống đông trùng hạ thảo: Dùng nước ấm rửa sạch dạng nguyên con khoảng 3g rồi nhai sống cũng rất tốt, giúp cải thiện giấc ngủ.
– Món hầm: Đông trùng hạ thảo hầm sườn heo, thịt dê, ba ba, gà ác,… và sử dụng 2 – 3 lần/tuần giúp cải thiện sức khỏe, phù hợp với người già, người vừa ốm dậy.
– Món canh: Canh cá kết hợp táo đỏ hoặc canh đông trùng hạ thảo và bạch chỉ giúp bồi bổ cơ thể, bổ khí huyết, tốt cho người ăn kém, ngủ kém.
– Món hấp: Đông trùng hạ thảo hấp cơm trắng giúp giữ nguyên dưỡng chất, đặc trị bệnh về hô hấp, phổi, hỗ trợ điều trị ung thư.
->> Xem thêm: Rong biển có tác dụng gì?
● Pha thành đồ uống
– Pha trà: Dùng đông trùng hạ thảo nguyên con 5g pha cùng 3g nhân sâm trong khoảng 10 phút và sử dụng sẽ giúp ích khí tráng dương, chữa di tinh, liệt dương.
– Ngâm rượu: Rượu đông trùng hạ thảo ngâm cùng nhân sâm hoặc nhung hươu trong vòng 1 tháng giúp ôn thận, tráng dương, cải thiện chức năng tình dục ở cả nữ giới và nam giới.
Lưu ý: Đông trùng hạ thảo không được sử dụng cho một số nhóm đối tượng phụ nữ có thai và đang cho con bú, người bị rối loạn đông máu, bệnh nhân chuẩn bị phẫu thuật.
Đông trùng hạ thảo giá bao nhiêu tiền?
Để đáp ứng nhu cầu sử dụng hiện nay, đông trùng hạ thảo đã được nuôi ở quy mô công nghiệp vì vậy có nhiều chủng loại với nhiều mức giá rất khác nhau: dạng nguyên con tươi, nguyên con khô, dạng bột, dạng trà uống…
Các sản phẩm đông trùng hạ thảo tự nhiên, tươi nguyên con có nguồn gốc từ Tây Tạng có thể có giá lên đến hơn 2 tỷ đồng/kg; loại khô cũng có giá trên 1 tỷ đồng/kg. Trong khi đó, các loại đông trùng hạ thảo nuôi trồng sẽ có giá rẻ hơn rất nhiều do giá trị dinh dưỡng không cao như các loại tự nhiên, chỉ khoảng vài chục triệu đồng 1 kg. Các chế phẩm đông trùng hạ thảo bán theo hộp, gói như viên nang, trà, sinh khối khô… có giá từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng một hộp, tùy khối lượng.
