Tinh dầu là chiết xuất nồng độ cao từ thực vật và dễ bay hơi. Tinh dầu thu được thông qua một vài phương pháp chiết xuất khác nhau, và các bộ phận thực vật được sử dụng để chiết xuất khác nhau tùy thuộc vào loại dầu, nhưng thông thường là phần thơm nhất. Ví dụ như dầu hoa hồng, được chiết xuất từ cánh hoa, còn các loại dầu cam quýt được chiết xuất từ vỏ.
Vì các loại tinh dầu có xuất xứ tự nhiên, nhiều người thường nhầm lẫn rằng chúng khá dịu nhẹ và hầu như không gây phản ứng. Đây là một suy nghĩ hoàn toàn sai lầm. Nhìn chung, chúng mạnh hơn các loại thảo mộc khô đến 75 lần. Và cũng vì lý do đó, tinh dầu phải được xử lý cẩn thận.
Điều này có nghĩa là chỉ một vài giọt tinh dầu cũng có tác dụng rất mạnh, và ngoại trừ một số loại cụ thể, tinh dầu luôn luôn phải được pha loãng đúng cách trước khi sử dụng trực tiếp lên da. Việc có nên uống tinh dầu hay không là một chủ đề gây rất nhiều tranh cãi, và nhiều người cho rằng nó không an toàn, trừ khi được chỉ định bởi các bác sĩ hoặc chuyên gia.
Tác dụng của tinh dầu
Điều chế hương liệu, điều trị các tình trạng về da, làm dịu viêm cơ … và còn nhiều lợi ích khác. Tinh dầu có thể được sử dụng trong các sản phẩm chăm sóc cá nhân, các sản phẩm làm sạch nhà cửa, được sử dụng như một sản phẩm hỗ trợ tinh thần, và trong nhiều sản phẩm khác. Các mùi hương cũng rất đa dạng. Một số loại tinh dầu phổ biến nhất, ví dụ như hoa oải hương và cam, được sử dụng hiệu quả trong nhiều lĩnh vực.
->> Xem thêm: Đắp mặt nạ – Những điều cần biết
Ngủ ngon hơn
Nếu đêm nào bạn cũng phải “đếm cừu” trước khi đi ngủ, có lẽ bạn nên xem xét sử dụng một số loại hương liệu – có vô số các nghiên cứu chỉ ra những mùi hương nhất định có tác dụng giúp bạn ngủ ngon hơn, kể cả khi bạn bị căng thẳng. Có một nghiên cứu cho thấy khi các bệnh nhân mất ngủ ngửi mùi hoa oải hương, hoa cúc, và hoa cam neroli, mức độ lo lắng của họ giảm và chất lượng giấc ngủ tăng đáng kể.
Một nghiên cứu khác cho thấy mùi của hoa oải hương có khả năng làm tăng giấc ngủ sâu, đặc biệt là ở phụ nữ. Chỉ cần ngửi thoảng qua mùi các loại tinh dầu giúp dễ ngủ trước khi lên giường có thể giúp bạn yên giấc suốt cả đêm dài, bạn có thể đặt một lọ dầu pha loãng trên đầu giường hoặc dùng bình xịt gối.
Các loại tinh dầu giúp kích thích giấc ngủ: Hoa oải hương, cỏ vetiver, hoắc hương, gỗ đàn hương, ylang-ylang, hoa cúc, hoa cam neroli, kinh giới, tuyết tùng, cam bergamot, cây xô thơm, nhũ hương, hoa hồng.
Giảm lo lắng và giúp cân bằng
Đừng quá căng thẳng: Chỉ cần ngửi qua vài mùi hương là bạn sẽ thư giãn ngay. Có rất nhiều mùi hương được khoa học chứng minh có khả năng làm bình tĩnh (hoa hồng, gỗ đàn hương, hoa oải hương, nhũ hương và cam). Bất kỳ mùi hương nào có tác dụng với bạn và giúp bạn có cảm giác bình tĩnh và thư giãn đều có hiệu quả. Bí quyết để giảm bớt căng thẳng trong 30 giây? Massage hỗn hợp dầu với mùi hương làm dịu vào vùng thái dương.
Tinh dầu giúp giảm stress: hoa hồng, cây xô thơm, nhũ hương, hoa oải hương, cam bergamot, kinh giới, ylang-ylang, chanh, phong lữ, cam, gỗ đàn hương, hoa cúc, cỏ vetiver.
Cải thiện tinh thần
Khi bạn cảm thấy mệt mỏi vào lúc 4 giờ chiều, hãy khởi động lại bằng cách ngửi các hỗn hợp hương liệu giúp tăng sinh lực hoặc dùng xịt khoáng có chứa dầu. Hãy lựa chọn những mùi hương có thể giúp bạn hăng hái và tỉnh táo suốt cả ngày làm việc: Một nghiên cứu cho thấy ngửi mùi hương thảo có thể làm tăng trí nhớ đến 75%, và bạc hà cũng có tác dụng tăng khả năng ghi nhớ cũng như duy trì sự tập trung. Các nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng bạc hà, húng quế, và hoa bất tử giúp cải thiện tình trạng kiệt sức và mệt mỏi về tinh thần.
Tinh dầu giúp cải thiện khả năng tập trung: hương thảo, húng quế, bạc hà, hoa bất tử, gỗ tuyết tùng, cỏ vetiver, bưởi, cây thông, cây bách xù.
->> Xem thêm: Có nên dùng máy xông hơi mặt mini?
Bổ sung năng lượng tức thời
Thay vì uống đến ly cà phê thứ 3, hãy dùng tinh dầu giúp bổ sung năng lượng. Các loại cây có họ cam quýt có khả năng thúc đẩy tâm trạng và năng lượng, giảm bớt sự lo lắng, mệt mỏi và căng thẳng. Một nghiên cứu cho thấy dầu bạc hà thậm chí có thể giúp tăng hiệu suất tập luyện.
Tinh dầu giúp bổ sung năng lượng: chanh, cam, bưởi, khuynh diệp, quế, bạc hà, gừng, hương thảo, spearmint, hạt tiêu đen, hoa nhài.
Làm dịu viêm và các vấn đề về da
Nhiều loại thực vật là các chất khử trùng tự nhiên, chống viêm, kháng sinh, và chống siêu vi, vì vậy khi được chiết xuất dưới dạng tinh dầu, chúng có tác dụng như các biện pháp hiệu quả cao đối với mụn trứng cá, đau nhức cơ bắp, đau họng,… Ví dụ như dầu bạc hà có khả năng làm mát, và có trong các sản phẩm chăm sóc cơ thể cùng với một số loại tinh dầu như bạch đàn, cây lộc đề và hoa cúc Đức. Thêm 10 giọt tinh dầu bạc hà vào 30ml dầu hạnh nhân ngọt, và xoa bóp cơ bắp chân và bàn chân.
Cũng có rất nhiều lựa chọn đối với mụn và các kích ứng da khác. Dầu cây trà là một phương thuốc được yêu thích giúp làm xẹp mụn chỉ trong vài giờ, đặc biệt nó là một trong số ít những loại tinh dầu an toàn khi sử dụng trực tiếp lên da. Thoa một vài giọt lên nốt mụn để tiêu diệt vi khuẩn và làm dịu tấy đỏ. Tuy nhiên, bạn cũng chỉ nên chấm vào các đốm mụn thay vì bôi lên toàn mặt. Với da bị viêm nhiễm do cháy nắng, rosacea và các tình trạng mẫn cảm khác, bạn có thể dùng xịt dưỡng nước hoa hồng hoặc hydrosol hoa oải hương để làm dịu ngay lập tức.
Tinh dầu làm dịu tình trạng viêm:
- Mụn trứng cá và kích ứng da: dầu cây trà, hoa oải hương, rau oregano, cam bergamot, hương thảo, hoa bất tử.
- Viêm cơ: bạc hà, khuynh diệp, cây lộc đề, hoa cúc, nhục đậu khấu, gừng, ớt cayenne, hương thảo, hạt tiêu đen.
- Đau họng: khuynh diệp, bạc hà, gừng, chanh, cây chè, cây xô thơm, hương thảo.
Cách phân loại tinh dầu theo độ nguyên chất
Tinh dầu có nhiều loại với chất lượng và giá thành khác nhau. Nếu xét về độ nguyên chất, tinh dầu có hai loại.
• Tinh dầu nguyên chất: Tinh dầu nguyên chất được sản xuất 100% từ các thành phần từ thiên nhiên và không chứa bất kỳ chất hóa học độc hại nào. Thậm chí, tinh dầu nguyên chất có thể ăn uống được theo sự chỉ định của bác sĩ. Ngoại trừ một số loại tinh dầu thiên nhiên như quế và bách xù tránh ăn uống trực tiếp hoặc bôi lên da, những tinh dầu nguyên chất khác rất an toàn cho và mang lại hiệu quả tốt cho sức khỏe.
• Tinh dầu không nguyên chất: Tinh dầu không nguyên chất còn gọi là tinh dầu tổng hợp là loại tinh dầu thiên nhiên đã qua pha chế, không chứa thành phần tự nhiên 100%. Thậm chí tinh dầu không nguyên chất có thể chứa nhiều tạp chất hoặc hóa chất độc hại khác. Nếu hít nhiều có thể gây nhức đầu hoặc ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe.
->> Xem thêm: Mẹo xông hơi mặt đúng cách và hiệu quả
Cách chọn tinh dầu nguyên chất
Trên thị trường hiện nay, có rất nhiều loại tinh dầu đủ mọi loại và màu sắc, hương vị khác nhau như sả chanh, tràm, cam, chanh, bưởi… Giá tinh dầu cũng rất đa dạng tùy theo thương hiệu và dung tích. Để có thể lựa chọn được tinh dầu nguyên chất đảm bảo chất lượng, bạn cần lưu ý đến một số dấu hiệu phân biệt dưới đây:
• Mùi hương: Tinh dầu nguyên chất có mùi hương nhẹ, thoang thoảng, không nồng, tạo cảm giác rất dễ chịu và thoải mái. Mùi hương phai nhanh trong không khí. Bạn có thể xông nhiều giờ trong ngày.
• Giá thành: Tinh dầu nguyên chất có giá thành khá cao, vì cần rất nhiều loại thực vật để tổng hợp thành tinh dầu.
• Khả năng bay hơi: Tinh dầu nguyên chất thường dễ bay hơi.
• Khả năng hòa tan: Khi nhỏ vào nước, tinh dầu sẽ hòa tan, không còn là những tinh thể nguyên chất nữa.
Khi mua tinh dầu, bạn cũng nên lựa chọn các sản phẩm từ nhà sản xuất uy tín và được nhiều người tin dùng. Để chắc chắn nhất, bạn có thể yêu cầu người bán hàng cho xem bản xét nghiệm, kiểm chứng từ các cơ quan chức năng công bố.
->> Xem thêm: Tinh dầu nghệ là gì?
Cách sử dụng tinh dầu để mang lại tác dụng tối đa
Hít trực tiếp với khoảng cách vừa đủ
Bạn hãy thử đặt lọ tinh dầu ngang tầm ngực rồi ngửi nhẹ một chút, sau đó di chuyển dần đến gần mũi hơn. Nếu bạn thấy dễ chịu, hãy tiếp tục hít thở sâu hơn. Khi hít vào mũi, các phân tử tinh dầu dạng hơi sẽ tương tác với cơ quan khướu giác và não bộ để phát huy tác dụng. Các phân tử tinh dầu di chuyển qua mũi, miệng vào đến phổi và tương tác với hệ hô hấp.
Xông tinh dầu bằng tay
Bạn hãy nhỏ một vài giọt tinh dầu lên lòng bàn tay rồi chà xát hai tay lại với nhau rồi khum hai bàn tay lại đặt ngay trước miệng, mũi. Tương tự như cách sử dụng tinh dầu bằng việc hít trực tiếp, bạn nên bắt đầu hít thở nhẹ nhàng và nếu cảm thấy dễ chịu thì hãy hít sâu dần.
Lưu ý, tránh đặt tinh dầu gần mắt. Nếu vô tình tinh dầu dính vào mắt, bạn hãy nhỏ dầu nền như hạnh nhân hoặc ô liu để làm loãng tinh dầu chứ đừng dùng nước để rửa.
Sử dụng tinh dầu tẩm vào vòng cổ
Nếu bạn có một sợi dây chuyền có mặt bằng đất nung thì đây là cách sử dụng tinh dầu thích hợp cho bạn. Hãy nhỏ một vài giọt tinh dầu nguyên chất lên sợi dây chuyền làm từ đất nung rồi đeo lên cổ để tận hưởng những lợi ích của tinh dầu suốt cả ngày.
Nhỏ tinh dầu vào muối
Bạn hãy đổ một ít muối biển hoặc muối Epsom vào một cái chén nhỏ (khoảng 1/4 chén) rồi nhỏ vào 10–15 giọt tinh dầu yêu thích. Sau đó, hãy đặt chúng ngay cạnh giường của bạn khi ngủ. Vì muối có có khả năng làm chậm tốc độ bay hơi của tinh dầu nên bạn sẽ được ngửi tinh dầu trong suốt một đêm. Đây là cách sử dụng tinh dầu rất tốt vì cơ thể có thể hấp thu đặc tính chống ung thư của tinh dầu trong khi ngủ.
Xông hơi với tinh dầu
Bạn hãy nhỏ một ít tinh dầu vào chậu nước nóng rồi đặt một chiếc khăn trên đầu và cúi mặt gần xuống chậu nước để xông. Bạn hãy lưu ý không dùng nước quá nóng và phải nhắm mắt hoặc dùng kính bơi để bảo vệ đôi mắt. Nước sẽ nhanh chóng hòa tan tinh dầu và bốc hơi lên thấm qua cổ họng, mũi và đường máu. Cách sử dụng tinh dầu này đem đến tác dụng khá mạnh do tiếp xúc trực tiếp, bạn chỉ nên nhỏ 1–2 giọt tinh dầu.
Sử dụng tinh dầu để massage
Có hai cách thực hiện phương pháp massage này. Bạn có thể xoa bóp tinh dầu trực tiếp lên cơ thể không cần pha loãng hoặc có thể sử dụng dầu nền (dầu hữu cơ) như hạnh nhân, dầu dừa hoặc dầu ô liu để pha loãng.
->> Xem thêm: Tinh dầu trà trắng là gì? Mua tinh dầu trà trắng ở đâu?
Tiếp đến, bạn nhẹ nhàng thoa đều tinh dầu lên da và massage theo các đường huyệt. Bạn cũng cần tham khảo ý kiến từ chuyên gia về việc pha loãng tinh dầu và khi muốn sử dụng tinh dầu cho trẻ nhỏ.
Ăn hoặc uống tinh dầu
Việc dùng tinh dầu để nấu ăn hay uống cũng mang lại một số tác dụng nhưng bạn nên cực kỳ cẩn thận. Bạn hãy hỏi ý kiến bác sĩ về việc nên dùng loại tinh dầu nào, liều lượng và tần suất bao nhiêu trước đi sử dụng tinh dầu theo cách này.
Ngâm mình với tinh dầu
Bạn hãy nhỏ vài giọt tinh dầu vào bồn tắm nước ấm và đổ thêm một ít sữa hoặc dầu dừa để giúp bạn dễ dàng hấp thụ các loại dầu qua da. Sau đó, chỉ cần bước vào bồn tắm và ngâm mình. Trong lúc ngâm, bạn cũng có thể ngửi được hương tinh dầu rất dễ chịu.
Sử dụng tinh dầu thay nước hoa
Thay vì sử dụng nước hoa nhân tạo có thể chứa chất độc hại, bạn hãy thoa đều tinh dầu lên các vị trí như sau vành tai, xương quai xanh hoặc hai bên cổ. Điều này không chỉ mang lại cho bạn mùi hương quyến rũ mà những dưỡng chất trong tinh dầu còn có thể hấp thụ vào cơ thể bạn. Cách sử dụng tinh dầu này có thể xem như là “một công đôi việc”.
Khuếch tán tinh dầu trong xe hơi
Nhiều công ty hiện tại sản xuất các thiết bị khuếch tán tinh dầu cho xe hơi. Cách sử dụng tinh dầu này vừa có hiệu quả chống ung thư, vừa tạo cảm giác thoải mái và thư giãn khi đang lái xe. Nếu không có máy khuếch tán, bạn có thể lấy một viên bông gòn rồi nhỏ vài giọt tinh dầu lên đó. Sau đó, dán nó vào cổng máy lạnh rồi bật máy và tận hưởng hiệu quả của tinh dầu.
->> Xem thêm: Mẹo nhận biết tinh dầu bưởi nguyên chất
Sử dụng máy khuếch tán tinh dầu
Đây là loại máy sử dụng không khí, nước và sóng siêu âm để khuếch tán tinh dầu trong không khí. Máy sẽ tạo một màn sương mịn trong không khí và làm tăng gấp đôi độ ẩm. Cách sử dụng tinh dầu này giúp tinh dầu loãng bớt nhưng không ảnh hưởng đến tính trị liệu của tinh dầu và các phân tử tinh dầu có thể lưu trong không khí tới vài tiếng.
Sử dụng đèn tinh dầu
Nếu không muốn dùng máy khuếch tán, bạn có thể dùng đèn đốt tinh dầu bằng điện hoặc nến. Đầu tiên, bạn cho nước vào đầy 2/3 đĩa thủy tinh hoặc phần lõm của đèn rồi bật đèn/ đốt nến đợi nước ấm lên (bạn có thể dùng nước ấm để nhanh hơn). Tiếp theo, nhỏ 3–5 giọt tinh dầu nguyên chất bạn thích vào đĩa thủy tinh chứa nước. Khi nước bắt đầu nóng lên và bay hơi, tinh dầu sẽ khuếch tán trong không khí.
Một số loại tình dầu phổ biến và công dụng
Tinh dầu củ nghệ
Dầu củ nghệ luôn được chào đón vì tính năng tăng cường miễn dịch, chống viêm và điều trị đau. Bạn có thể pha dầu nghệ với kem dưỡng thể để giảm đau khớp.
Ngoài ra, tinh dầu củ nghệ còn giúp kiểm soát được lượng đường trong máu. Một vài nghiên cứu đã tìm thấy rằng, một hợp chất có trong củ nghệ, được gọi là curcumin, có thể ổn định lượng đường trong máu.
Bên cạnh đó, một vài nghiên cứu đã tiến hành kiểm tra và cho rằng tinh dầu nghệ có đặc tính chống ung thư, đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa căn bệnh đe dọa tính mạng này.
->> Xem thêm: Tinh dầu xông phòng loại nào tốt nhất hiện nay?
Tinh dầu khuynh diệp
Tinh dầu này có nguồn gốc từ lá cây khuynh diệp, hay còn gọi là bạch đàn. Dầu khuynh diệp rất tốt cho hệ hô hấp. Hít một hơi dầu khuynh diệp có thể giúp giảm bớt ho và nghẹt mũi. Hương thơm của dầu khuynh diệp có tác dụng giúp làm tan đờm trong mũi và phổi.
Trong một nghiên cứu, các nhà khoa học nhận thấy sự kết hợp của dầu khuynh diệp và dầu bạc hà có thể làm tăng hiệu quả nhận thức. Mùi hương của hai loại tinh dầu này làm giảm đau đầu, giúp tinh thần và cơ bắp thư giãn. Vì thế, bạn cũng có thể kết hợp hai loại thần dược này để có hiệu quả tốt hơn.
Tinh dầu hạt cà phê
Nếu bạn yêu mùi cà phê tươi vào buổi sáng, bạn sẽ yêu thích loại thần dược đặc biệt này. Chiết xuất tinh dầu có chứa caffeine, kích thích hệ thần kinh, kích thích cơ thể, cải thiện tâm trạng và cũng có thể dùng để chăm sóc da.
Dầu hạt thì là đen
Dầu hạt thì là đen có hơn 100 thành phần dược lý hoạt động với các đặc tính chống vi khuẩn. Chiết xuất hạt thì là đen thường được sử dụng tại chỗ để giảm các triệu chứng của các bệnh về da, như bệnh vảy nến và chàm. Ngoài ra, bạn cũng có thể hít thần dược này để làm giảm viêm phổi nữa đấy.
Tinh dầu bưởi
Tinh dầu có hiệu quả trong việc hạn chế tình trạng lão hóa sớm, thoái hóa mô, thoái hóa điểm vàng, mất thị lực… Ngoài ra, nó còn được biết đến với những lợi ích khác như thư giãn tinh thần, hỗ trợ hiệu quả trong việc giảm cân, chống nhiễm trùng…
->> Xem thêm: Tác dụng của tinh dầu bưởi?
Tinh dầu chanh
Loại thần dược này có nồng độ limonene rất cao, giúp giảm triệu chứng ợ nóng (GERD) cũng như loại bỏ sỏi mật. Ngoài ra, các nghiên cứu đã chứng minh chất limonene có trong tinh dầu chanh có tác dụng chống lại ảnh hưởng của khối u, phù hợp với bệnh nhân tiền ung thư.
Hy vọng với những thông tin trên, bạn có thể chọn cho mình loại tinh dầu phù hợp để dùng và hài lòng với những gì mà nó mang lại.
Như Quỳnh
