Những điều cần biết về xuyên tâm liên – thảo dược hỗ trợ điều trị Covid-19

Trong đại dịch Covid-19 hiện nay, người ta nhắc nhiều đến vị thuốc xuyên tâm liên. Vậy xuyên tâm liền là gì? Vì sao xuyên tâm liên được sử dụng để điều trị bệnh nhân mắc Covid-19? Mời bạn cùng Nhanhmua tìm hiểu về loại thảo dược này.

Xuyên tâm liên là gì?

Xuyên tâm liên là loại cây thân thảo, cao tầm 30cm đến 80cm, có nhiều đốt, nhiều cành lá mọc đối, cuống ngắn, lá hình trứng thuôn dài hay hơi hình mác. Hoa màu trắng, mọc thành chùm, quả dài 15mm. Cây mọc hoang nhiều khu phía Bắc nước ta. Bộ phận dùng là toàn cây, nhưng nhiều người thích dùng lá vì hoạt chất chính trong lá của nó.

Theo Y học cổ truyền, xuyên tâm liên có tác dụng thanh nhiệt thải độc giúp điều trị các bệnh đường hô hấp, đường tiết niệu, viêm da, dạ dày, viêm họng,… Bên cạnh đó, nhà nghiên cứu dược học Đỗ Tất Lợi cho, cây thuốc dân gian này có thể dùng để chữa đau nhức xương khớp và trị rắn cắn.Những điều cần biết về xuyên tâm liên - thảo dược hỗ trợ điều trị Covid-19 1

Ngoài ra, dựa vào kinh nghiệm dân gian, xuyên tâm liên thường dùng làm thuốc bổ cho phụ nữ sau sinh, bế kinh nguyệt. Đồng thời, chúng còn được dùng chữa các bệnh viêm nhiễm do vi rút, vi khuẩn gây ra trên tất cả các bộ phận cơ thể, ngay cả bệnh cấp hay mạn tính.

Xuyên tâm liên là cây nhiệt đới có tính hàn, vị đắng, có nguồn gốc từ Ấn Độ và Sri Lanka, được di thực và trồng phổ biến ở Nam Á, Đông Nam Á, miền nam Trung Quốc, khu vực Caribe, Trung Mỹ, Australia và châu Phi. Trong đó Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam là những nơi trồng nhiều nhất.

Tại Việt Nam, loại cây này còn được gọi là công cộng, hùng bút, nguyên cộng, lam khái liên, cây lá đắng, khô đảm thảo, nhất kiến kỷ…

Còn theo Y học hiện đại, một số nghiên cứu y học hiện đại đã công bố tác dụng có lợi của cây xuyên tâm liên đối với sức khỏe. Thành phần andrographolide trong thảo dược xuyên tâm liên có tác dụng kháng virus tiềm năng trong việc điều trị Covid-19 và có thể làm giảm mức độ viêm ở bệnh nhân, cải thiện các triệu chứng hô hấp, ức chế virus và cải thiện khả năng miễn dịch của cơ thể… với tính an toàn cao. Ngoài ra, andrographolide có tác dụng bảo vệ gan và có giá trị lâm sàng để điều trị các bệnh tim mạch.

Những điều cần biết về xuyên tâm liên - thảo dược hỗ trợ điều trị Covid-19 2

Một thử nghiệm đối chứng của Burgos và các cộng sự của ông cho biết, xuyên tâm liên giúp giảm nhanh các triệu chứng của bệnh cảm cúm như mệt mỏi, sổ mũi, sốt, đau cổ họng và nhức đầu. Sử dụng khoảng 1200 mg xuyên tâm liên tươi mỗi ngày (tương đương 5 – 6 gram bột khô), chỉ sau 4 ngày dùng, triệu chứng bệnh sẽ thuyên giảm rõ rệt.

Một nghiên cứu khác của Thụy Điển cũng chứng minh xuyên tâm liên mang lại tác dụng trị liệu tốt đối với các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp do vi khuẩn, vi rút gây ra. Cụ thể, các hoạt chất chiết xuất từ vị thảo dược này có tính kháng khuẩn, chống viêm giúp giảm nhanh triệu chứng và rút ngắn thời gian điều trị bệnh cảm cúm, viêm màng não, cúm gà và sốt xuất huyết.

Bên cạnh những tác dụng này, các thầy thuốc ở Bắc Mỹ và Châu Âu sử dụng xuyên tâm liên với các mục đích như:

  • Làm giảm đau nhức xương khớp và ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm khác
  • Chữa viêm da
  • Trị long đờm
  • Thuốc chống đông máu, giúp phá các cục máu đông
  • Điều trị viêm gan C
  • Chữa herpes
  • Trị chứng nhuận tràng
  • Điều trị viêm quanh răng trong
  • Bảo vệ gan, lợi mật
  • Phòng ngừa ung thư hóa do hóa chất thực nghiệm

Một số bài thuốc có Xuyên tâm liên

Cây Xuyên tâm liên được sử dụng trong những bài thuốc dân gian nào?

Trị cảm, nhức đầu: Tán dược liệu thành bột mịn, hòa 2g với nước ấm uống liền, sau khi uống ăn cháo nóng. Ngày uống 3 lần trong 5 ngày liên tục.

Hỗ trợ điều trị viêm amidan: Xuyên tâm liên, mạch môn, huyền sâm, kim ngân hoa 12g mỗi loại, sắc cùng 3 bát nước cho tới khi còn 1 bát, chia uống hai lần trong ngày khi còn ấm. Uống liên tục trong 9 ngày.

Hỗ trợ điều trị viêm phế quản: Xuyên tâm liên, mạch môn, huyền sâm 12g mỗi loại; cam thảo, vỏ quýt lâu năm 4g mỗi loại. Sắc với nước để uống 2 – 3 lần/ngày. Uống liên tục 9 ngày.

Những điều cần biết về xuyên tâm liên - thảo dược hỗ trợ điều trị Covid-19 3

Trị ho do lạnh: 12g xuyên tâm liên, 10g địa cốt bì, 10g tang bạch bì, 8g cam thảo sắc với 3 bát nước lọc cho đến khi còn 1 bát, chia uống hai lần trong ngày khi còn ấm. Uống liên tục trong 5 ngày.

Trị tiểu rắt, nước tiểu vàng do bị nhiệt: 15g lá tươi đã rửa sạch ráo nước, giã nát, thêm mật ong và hãm với nước sôi để uống thay nước trong ngày, liên tục 5 ngày.

Trị rôm sảy, mụn nhọt, ngứa do nhiệt: 1 năm lá tươi giã nát, thêm chút rượu để bôi và đắp tại chỗ. Để tăng thêm tác dụng có thể kết hợp với thuốc uống theo công thức: Kim ngân hoa, lá tre, sài đất, bèo cái, lá trắc bá mỗi thứ một nắm nhỏ sắc đặc, chia uống 2 – 3 lần trong ngày cho tới khi khỏi.

Trị viêm ruột, viêm dạ dày, lỵ trực khuẩn cấp tính, sưng tấy, rắn cắn, cảm sốt: Xuyên tâm liên 15g, kim ngân hoa 10g, sài đất 10g sắc uống mỗi ngày một lần.

Hỗ trợ trị viêm phổi: Xuyên tâm liên 12g, mạch môn và huyền sâm mỗi loại 10g. Sắc ngày uống một thang.

Trị viêm gan nhiễm khuẩn: Cỏ nhọ nồi 6g, xuyên tâm liên và diệp hạ châu đắng mỗi vị 3g. Sắc uống ngày một thang, liên tục từ 2 – 4 tuần.

Trị bỏng trong giai đoạn hồi phục: Lấy 200g xuyên tâm liên nấu với nửa lít nước hoặc 100g mỗi loại xuyên tâm liên, hoàng bá, xa sàng tử nấu với 600ml nước để rửa vết bỏng hằng ngày.

Trị viêm tai giữa, viêm mũi: Lấy lá tươi giã nát, vắt lấy nước cốt nhỏ vào tai hoặc mũi, ngày 2 – 3 lần đến khi khỏi.

Trị viêm sưng các ngũ quan trên mặt: 30g cây khô hoặc 50g cây tươi rửa sạch, bỏ vào niêu đất, đổ nước ngập rồi đun sôi kỹ, thu được 3 – 4 bát nước chia uống thành nhiều lần trong ngày.

Bài thuốc theo y học cổ truyền Ấn Độ:

  • Trị ho gà cho trẻ em rễ xuyên tâm liên và củ gừng gió, lấy lượng bằng nhau bào chế thành bột nhão cho trẻ uống ngày 3 lần trong liên tục 15 ngày.
  • Trị sốt rét: Tán lá xuyên tâm liên khô và tỏi thành bột, sau đó làm thành viên hoàn to chừng hạt đậu Hà Lan, ngày uống 3 viên chia thành 3 lần trong 3 – 7 ngày.

Bài thuốc trị áp xe của Nepal: Lấy nắm lá bánh tẻ, thêm ít muối, giã nát và trộn với nửa cốc nước. Chắt lấy dịch uống, bã đắp vào chỗ áp xe, mỗi ngày một lần.

Những điều cần biết về xuyên tâm liên - thảo dược hỗ trợ điều trị Covid-19 4

Đưa xuyên tâm liên vào điều trị covid-19 tại Việt Nam

Xuyên tâm liên trước đây rất phổ biến, đặc biệt trong giai đoạn chiến tranh được coi như “thần dược” chữa bách bệnh. Tuy nhiên nhiều năm trở lại đây, khi kháng sinh ra đời, vị thuốc này dần bị quên lãng. Tại Việt Nam, không còn vùng nguyên liệu lớn trồng xuyên tâm liên, hiện chỉ còn trồng nhỏ lẻ, thu hoạch vào tháng 9-10 hằng năm. Trong đó, hai vùng nguyên liệu nuôi trồng, thu hái cây xuyên tâm liên nhiều nhất là Thanh Hóa và Nghệ An.

->> Xem thêm: Những thực phẩm không nên dùng chung với thuốc

Thời gian gần đây, khi đại dịch Covid-19 hoành hành, người ta đề cập đến xuyên tâm liên nhiều hơn và thảo dược này đang được khuyến khích dùng xuyên tâm liên cho bệnh nhân mắc Covid-19. Các chuyên gia cũng đang nghiên cứu thành những sản phẩm thuốc hiệu quả cho sức khỏe người dân để chống lại dịch Covid-19.

Chiều 24/7 vừa qua, ông Nguyễn Thế Thịnh, Cục trưởng Quản lý Y Dược cổ truyền, Bộ Y tế cho biết, trong đợt dịch tại Bắc Giang vừa qua, Cục Quản lý Y Dược Cổ truyền đã đưa bài thuốc Ngọc bình phong tán, trong đó có xuyên tâm liên để điều trị cho các bệnh nhân COVID-19 tại Bệnh viện dã chiến số 2, cho kết quả tương đối tốt. Vì vậy, Cục đề xuất tiếp tục sử dụng bài thuốc này cho các tỉnh phía Nam để tiếp tục đánh giá.

Theo phác đồ điều trị, xuyên tâm liên được sử dụng tùy theo hàm lượng. Các DN sẽ đăng ký với hàm lượng không giống nhau. Xuyên tâm liên có thể chế tạo nhiều kiểu khác nhau, một là xay thô rồi đóng chai, hai là tạo chiết với các hàm lượng khác nhau. Liều dùng tùy theo hướng dẫn của từng DN đăng ký, ví dụ viên thuốc 200 mg sẽ khác 250 mg, 300 mg. Liệu trình điều trị một người khoảng 10 ngày, tức khoảng 100 viên. Hiện Việt Nam có khoảng 50.000 bệnh nhân Covid-19, vậy tương ứng khoảng 5 triệu viên xuyên tâm liên.
Cục trưởng Quản lý Y Dược cổ truyền, Bộ Y tế Nguyễn Thế Thịnh

Hiện Cục Quản lý Y Dược cổ truyền đang phối hợp với Cục Khoa học công nghệ và Đào tạo (Bộ Y tế) làm đề cương nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng sản phẩm xuyên tâm liên hỗ trợ điều trị trên bệnh nhân COVID-19. Tuy nhiên, hiện nay cả nguyên liệu và thuốc thành phẩm đều khan hiếm. Hiện tại với nguồn nguyên liệu còn dự trữ trong nước thì có thể sản xuất được 4 triệu viên xuyên tâm liên, Cục trưởng Quản lý Y Dược cổ truyền cho hay. Kế hoạch cuối tháng 7/2021 sẽ có khoảng một triệu viên thuốc xuyên tâm liên sẽ được gửi đến TP.HCM.

Trước đây có vài doanh nghiệp được cấp phép song do nhu cầu ít dần nên đều đã dừng sản xuất. Hiện chỉ còn 1 doanh nghiệp tại Thanh Hoá đang sản xuất xuyên tâm liên dạng viên nhưng số lượng không nhiều. Hiện Cục Quản lý Y Dược cổ truyền đang động viên doanh nghiệp sản xuất, trước mắt sẽ cung ứng ra thị trường ở mức độ hỗ trợ cho điều trị COVID-19.

Những điều cần biết về xuyên tâm liên - thảo dược hỗ trợ điều trị Covid-19 5

Được biết, một số nước như Trung Quốc, Malaysia, Indonesia, Thái Lan,… sử dụng trong thời gian qua đã đưa xuyên tâm liên vào điều trị và cũng thấy hiệu quả nên Việt Nam có thể đưa vào điều trị trên những bệnh nhân ít triệu chứng, thể nhẹ kết hợp cùng nâng cao thể trạng, dinh dưỡng. Ngoài ra, các trường hợp F1 cách ly tại nhà có dấu hiệu mệt mỏi cũng có thể xem xét sử dụng vị thuốc này.

Trong công văn 1306 ngày 17/3/2020 hướng dẫn sử dụng thuốc cổ truyền trong phòng chống và hỗ trợ điều trị viêm đường hô hấp do SARS-CoV-2, Bộ Y tế đưa Xuyên tâm liên vào bài thuốc Ngân kiều tán dùng trong giai đoạn khởi phát bệnh để giải độc, thăng dương ích khí với liều dùng uống 1 thang/ngày, chia thành 3 lần sau ăn.

Xuyên tâm liên không phải “thần dược”, người dân không tự ý mua

Hiện tại, Việt Nam vẫn chưa sử dụng riêng xuyên tâm liên trong điều trị bệnh nhân Covid-19. Cục Quản lý Y Dược cổ truyền đang tiếp tục nghiên cứu và đánh giá loại thuốc này trong việc kết hợp với các phương pháp điều trị khác cho bệnh nhân Covid-19.

Theo các nghiên cứu của nước ngoài, đặc biệt tại Thái Lan đưa thuốc xuyên tâm liên vào điều trị Covid-19 và nhận thấy thuốc này có khả năng bất hoạt SARS-CoV-2. Thái Lan đã chính thức đưa xuyên tâm liên vào phác đồ điều trị bệnh nhân Covid-19. Việt Nam cũng đang ứng dụng xuyên tâm liên vào giai đoạn điều trị bệnh Covid-19 nhẹ và vừa. Tuy nhiên sẽ căn cứ trên thể lâm sàng của từng bệnh nhân để sử dụng và phải kết hợp với các phương pháp khác chứ chưa sử dụng riêng.

Xuyên tâm liên an toàn và hiệu quả trong việc cải thiện sự hồi phục của bệnh nhân Covid-19 mức độ nhẹ đến trung bình. Tuy nhiên, khuyến cáo của giới chuyên môn là người dân không được tự mua xuyên tâm liên về dùng để phòng chống Covid-19. Vì thuốc này chỉ có tác dụng với những bệnh nhân F0 dùng để hỗ trợ diệt virus chứ không có tác dụng uống phòng ngừa. Bên cạnh đó, đặc điểm của xuyên tâm liên là rất “lạnh” nên nếu dùng không đúng liều (trung bình một ngày chỉ khoảng 10-12 gram) sẽ rất dễ bị tiêu chảy

Ngoài ra,, không dùng xuyên tâm liên cho phụ nữ có thai, đang cho con bú, những người có vấn đề thận, gan, những người bị cao huyết áp.

Việc người dân vì quá lo lắng nên khi biết xuyên tâm liên được ứng dụng vào điều trị covid-19 đã đổ xô tìm mua sản phẩm có chứa xuyên tâm liên khiến thị trường tăng giá, hơn nữa việc uống vô tội vạ xuyên tâm liên còn gây ra tình trạng “lợi bất cập hại”, gây tổn hại đến sức khỏe người dùng. Xuyên tâm liên có thể gây ra các tác dụng phụ như chán ăn, tiêu chảy, nôn mửa, phát ban, nhức đầu, sổ mũi, mệt mỏi…

->> Xem thêm: Tuyết liên hoa là gì? Vì sao giá đến vài triệu đồng?

Khi dùng liều cao có thể gây sưng các tuyến bạch huyết, phản ứng dị ứng nghiêm trọng, tăng men gan. Những người đang dùng thuốc chữa tăng huyết áp, chống đông máu warfarin và aspirin giảm đau, thận trọng khi dùng phối hợp xuyên tâm liên. Những người suy thận, suy gan không nên dùng thuốc xuyên tâm liên. Khi gặp các phản ứng không mong muốn, người dùng cần liên hệ ngay với các cơ sở y tế để được tư vấn kịp thời.

Những điều cần biết về xuyên tâm liên - thảo dược hỗ trợ điều trị Covid-19 6

Theo Phó Cục trưởng Cục Quản lý Y, Dược cổ truyền Trần Minh Ngọc, trong các bài thuốc hỗ trợ điều trị Covid-19 do Bộ Y tế đưa ra, còn rất nhiều dược liệu khác sẵn có ở Việt Nam như thanh cao hoa vàng, diếp cá, vàng đắng, núc nác, nghệ, gừng… cũng như các vị thuốc khác, các bài thuốc khác, không chỉ riêng một vị thuốc xuyên tâm liên. Để hỗ trợ điều trị Covid-19 có thể sử dụng rất nhiều vị thuốc khác, nhiều bài thuốc khác như Ngân kiều tán, Ngọc bình phong tán, Ma Hạnh Thạch Cam thang… cũng như khuyến cáo các biện pháp phòng chống Covid-19 của Bộ Y tế.

Xuyên tâm liên – vị thuốc quý

Xuyên tâm liên là vị thuốc thanh nhiệt, giải độc thường dùng trong y học cổ truyền. Xuyên tâm liên có tác dụng kháng vi sinh vật (vi khuẩn, virus, nấm, ký sinh trùng), chống viêm, oxy hóa, ung thư… được dùng để điều trị các bệnh về gan, sốt, tiêu chảy cấp tính, tăng huyết áp, thủy đậu, bệnh phong, sốt rét, viêm nhiễm, ung thư, tiểu đường…

Trong xuyên tâm liên có chứa thành phần có công năng thanh nhiệt và giải độc, kháng sinh và chống viêm, có tác dụng điều trị rõ ràng đối với các bệnh hô hấp bao gồm viêm phổi, viêm đường hô hấp trên do vi khuẩn, virus dựa trên một số lượng lớn dữ liệu lâm sàng đã được tích lũy. Andrographolide có tác dụng kháng virus tiềm năng trong việc điều trị Covid-19 và có thể làm giảm mức độ viêm ở bệnh nhân, cải thiện các triệu chứng hô hấp, ức chế virus và cải thiện khả năng miễn dịch của cơ thể… với tính an toàn cao.

Mức độ an toàn của xuyên tâm liên như thế nào?

Hiện chưa có đầy đủ nghiên cứu để kết luận độ an toàn của xuyên tâm liên cho phụ nữ mang thai và cho con bú. Tuy nhiên bạn có thể dùng xuyên tâm liên cho trẻ em dưới sự hướng dẫn và theo dõi của thầy thuốc.

Xuyên tâm liên có thể gây ra các tác dụng phụ như:

  • Đau đầu
  • Mệt mỏi, chóng mặt
  • Đau hoặc sưng hạch bạch huyết
  • Buồn nôn, tiêu chảy khi sử dụng dài ngày
  • Thay đổi vị giác.

Dù hiếm gặp nhưng dược liệu này cũng có thể gây ra dị ứng, sốc phản vệ. Khi dùng quá liều rất cao, bệnh nhân có thể nổi hạch, chấn thương thận cấp tính (biểu hiện gồm đau hạ sườn, giảm lượng nước tiểu, buồn nôn và nôn.

Không phải ai cũng biểu hiện các tác dụng phụ như trên. Có thể có các tác dụng phụ khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các tác dụng phụ, hãy tham khảo ý kiến thầy thuốc hay bác sĩ của bạn.

Xuyên tâm liên có thể tương tác với những gì?

Nếu bạn đang dùng thuốc làm giảm huyết áp, thuốc chống đông máu và các thuốc kháng tiểu cầu, xuyên tâm liên có thể làm tăng tác dụng của các loại thuốc này.

Xuyên tâm liên có tác dụng chống oxy hóa và có thể gây giảm tác dụng của một số loại thuốc hóa trị liệu, thuốc ức chế miễn dịch.

Bên cạnh đó, dược liệu này còn có thể khiến bạn tăng nguy cơ gặp phải tác dụng phụ của một số thuốc như thuốc chuyển hóa bởi UDP – glucoronosyltranferase, aminophylline nếu sử dụng đồng thời. Nó cũng có thể làm tăng men gan.

Nhìn chung vị thuốc Xuyên tâm liên có rất nhiều ứng dụng trong điều trị bệnh, nhưng luôn phải hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi dùng.

 

We will be happy to hear your thoughts

Leave a reply

NHANHMUA.COM
Logo
Compare items
  • Total (0)
Compare
0