Như Quỳnh
Thuốc nở cơ được xem là “hormon tăng trọng”, là nhóm thuốc nằm trong danh mục cấm, phải có toa của bác sĩ. Tuy nhiên, thuốc này được bán tràn lan tại các phòng tập thể hình, người tập mua uống vô tội vạ mà không biết đang rước họa vào thân.
Cơ nở, bụng săn chắc?
Ghé một phòng tập trên đường Đinh Tiên Hoàng (Q.Bình Thạnh, TP.HCM), anh B. – chủ phòng tập, lực sĩ thể hình khuyên chúng tôi, trong thời gian tập thể hình, để cơ thể nhanh săn chắc, cơ nở thì nên dùng thuốc tăng cơ.
Cầm trên tay hộp thuốc có tên Amino 2222 Tabs, B. quảng cáo: “Một hộp có 320 viên, tha hồ uống. Gọi là Amino 2222 vì có 2.222 mg axit amin pha trộn dưới dạng viên nén. Lượng axit amin này phục hồi, tái tạo và phát triển cơ bắp rất nhanh. Uống từ 1 – 2 viên trước bữa ăn và từ 1 – 2 viên trước hoặc sau khi tập”.
Khi nghe chúng tôi băn khoăn thuốc sẽ gây tác hại đến sức khỏe, B. vỗ tay lên ngực thình thịch minh chứng: “Nhìn anh đi, khỏe không. Anh uống mấy năm nay rồi có gì đâu. Khi uống thuốc còn sản sinh ra các enzim có lợi, giúp tâm trạng luôn phấn chấn, ngủ ngon…”.
Thấy chúng tôi còn lưỡng lự, B. đốc thúc: “Ngoài thị trường người ta bán 440.000 đ/hộp, anh lấy trực tiếp bên nước ngoài nên bán cho người tập với giá ưu đãi 400.000 đ/hộp”. Sau khi thương lượng, chúng tôi muốn xem tủ thuốc của anh có bao nhiêu loại để lựa chọn thêm thì B. từ chối: “Anh không trưng bày thuốc ở đây, chỉ để mẫu một hộp cho người tập xem. Em mua thì cho anh biết, hôm sau anh sẽ đem thuốc đến”.
Đến một phòng tập khác trên đường Hoàng Diệu (Phú Nhuận), khi thấy chúng tôi đến bàn đăng ký tập thể hình, A. – một người tập lâu năm tại đây đến kế bên hỏi có muốn bổ sung thêm “protein” để tập nhanh lên cơ? Rồi sau đó chỉ tay xuống tủ và lấy ra đủ loại thuốc tăng cơ giới thiệu với chúng tôi.
A. cao khoảng 1m8, nặng 92 ký, thân hình rất săn chắc, cơ bắp cuồn cuộn. A. giới thiệu mình là một diễn viên nghiệp dư, công việc đòi hỏi phải có thân hình đẹp nên A. không ngại bỏ tiền đầu tư. Theo lời A. kể, lúc đầu A. chỉ nặng 65 ký, nhờ tập và uống “protein” mỗi ngày mà A. đạt chuẩn cơ bắp, cân nặng như hiện nay.
Sau khi uống thấy hiệu quả, A. bắt đầu kinh doanh loại “thần dược” này. Để chứng minh thêm, A. chỉ tay vào những người đang tập trong phòng với vẻ mặt đầy tự hào: “Ai cũng chuẩn men phải không? Nhờ uống “protein” mà mọi người mới được như vậy đó. Em là nữ, nếu uống thì cơ bụng em sẽ săn chắc, rất đẹp”.
Một phòng tập tại một chung cư trên đường Sư Vạn Hạnh (Q.10), khi nghe chúng tôi muốn tập cho nở cơ nhanh, ông chủ phòng tập cho biết, cứ vào tập một tháng rồi ông sẽ giới thiệu thuốc cho uống, bây giờ chưa tập, có tư vấn cũng không hiểu và cảm nhận hết?!.
Khảo sát thêm vài phòng tập, chúng tôi ghi nhận nhiều loại thuốc nở cơ được bày bán công khai tại phòng tập nhưng được gắn vỏ bọc là “Protein” để qua mắt cơ quan chức năng.
Ngoài thuốc, hiện còn có một loại sữa tăng cơ gọi là whey protein. Theo tìm hiểu, loại sữa này hiện có bán tại rất nhiều cửa hàng, trung tâm thương mại. Vincom A (Q.1), đang bày bán rất nhiều sản phẩm “bổ sung dinh dưỡng” cho người tập thể hình.
Một nhân viên bán hàng tại đây lấy cho chúng tôi xem một chai nhựa màu đen có dòng chữ 100% whey protein powdered drink mix (sữa tăng cơ), với giá 3.080.000 đồng, nếu là khách hàng thường xuyên sẽ giảm 10%.
Nhân viên này tư vấn: “Khi tập tạ, phải tăng cường bổ sung protein để thúc đẩy cơ thể sản xuất protein. Bổ sung protein qua đồ ăn sẽ không đủ. Sữa này vừa giúp cơ bắp săn chắc, vừa cung cấp dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, nam nữ đều dùng như nhau”…
Thuốc phải có chỉ định của bác sĩ!
Thuốc tăng cơ là thuốc có chỉ định của bác sĩ. Tuy nhiên, do sử dụng một cách vô tội vạ, không ít người phải nhập viện do biến chứng.
Cách đây không lâu anh N.M.K (36 tuổi, ngụ H.Bình Chánh) nhập BV Nhân Dân 115 trong tình trạng đau quặn phía bên phải của bụng, ói mửa. Sau khi các BS thăm khám thì cho biết anh K. bị suy gan cấp. Nguyên nhân bị suy gan là do anh K. dùng thuốc tăng trưởng cơ hơn ba năm qua.
Theo lời kể người nhà, anh K. tập thể hình gần 10 năm nay nhưng không được thân hình săn chắc như các vận động viên khác. Nghe theo giới thiệu của bạn bè, anh mua thuốc tăng cơ về uống.
Thuốc nở cơ được giới thiệu tại một phòng tập trên đường Đinh Tiên Hoàng (Q.Bình Thạnh).
Chỉ một năm sử dụng, anh K. đã có được cơ bắp cuồn cuộn với thân hình sáu múi. Nhưng sau khi sử dụng thuốc hơn ba năm, anh K. bắt đầu có dấu hiệu mệt mỏi, chán ăn, sút cân từ từ. Nhưng mọi người vẫn cứ nghĩ cơ thể anh săn chắc lại thì sút ký, ăn ít lại là chuyện bình thường chứ không nghĩ chức năng gan đang bị tổn thương.
ThS.BS Lê Thị Tuyết Phượng – trưởng khoa Nội tiêu hóa bệnh viện Nhân Dân 115 cho biết, thỉnh thoảng khoa vẫn tiếp nhận các trường hợp tổn thương gan do dùng các thuốc tăng trưởng cơ trong thời gian dài như trên.
PGS.TS.DS Nguyễn Hữu Đức, ĐH Y Dược TP.HCM cho biết, thuốc tăng cơ được chia làm nhiều nhóm. Nhóm anabolic steroids (bao gồm cả hormone sinh dục nam testosterone): có tác dụng tương tự như hormone sinh dục nam, làm tăng lượng protein nội bào, tăng trưởng xương, kích thích hoạt động của tủy xương (để tăng hồng cầu), phát triển các đặc trưng giới tính nam (do đó người sử dụng sẽ có cơ thể với các búi cơ săn chắc, khỏe mạnh, nam tính).
Nếu được dùng lâu dài hoặc quá liều, các hợp chất này có thể gây ra một số thay đổi có hại đối với lượng cholesterol, mụn trứng cá, cao huyết áp, tổn thương gan (chủ yếu xảy ra với steroid dùng qua đường uống), và gây nên sự thay đổi trong cấu trúc của tim (sự mở rộng và dày lên của tâm thất trái, làm suy giảm co giãn của nó, gây nên tăng huyết áp, loạn nhịp tim, tim sung huyết thất bại, đau tim và đột tử do tim).
Việc sử dụng bừa bãi các anabolic steroids cũng là một trong những yếu tố liên quan đến sự mất cân bằng nội tiết tố, dẫn đến giảm kích thước tinh hoàn, vú to ở nam. Các hợp chất thuộc nhóm này cũng được liệt kê vào nhóm các hợp chất có thể gây ung thư hoặc kích sự phát triển của ung thư ( ung thư tinh hoàn hoặc ung thư tuyến tiền liệt).
Nhóm hormone tăng trưởng: có tác dụng làm tăng sự đồng hóa, tăng sinh sản tế bào nên có tác dụng làm tăng khối lượng cơ bắp, tăng tổng hợp protein. Dùng hormone tăng trưởng không theo chỉ định chặt chẽ của bác sĩ có thể dẫn đến tăng nguy cơ tiểu đường, bệnh Hodgkin lymphoma (một loại ung thư bạch cầu) và một số ung thư khác.
Nhóm beta agonist (thí dụ clenbuterol; hỗn hợp của ephedrine, caffeine, và aspirin; hoặc một số ma túy tự nhiên và tổng hợp như cocaine): có vai trò trong việc kiểm soát phân giải chất béo và sự tăng trưởng cơ bắp, giúp tăng khối lượng cơ và làm giảm lượng mỡ trong cơ (cho nên góp phần tạo ra các múi cơ đẹp).
Việc dùng không đúng chỉ định hoặc quá liều các hóa chất thuộc nhóm này có thể gây hạ đường huyết, run cơ, đau đầu, chóng mặt, kích ứng dạ dày, tăng nhịp tim, tăng huyết áp và nhồi máu cơ tim.
Nhóm thực phẩm chức năng hoặc chất bổ trợ, bổ sung: creatine (giúp cung cấp năng lượng cho tế bào nhưng có thể gây hen suyễn, mất nước hoặc tiêu chảy ở người mẫn cảm); beta alanine (việc bổ sung beta alanine giúp làm tăng nồng độ của carnosine trong cơ bắp, giảm mệt mỏi ở các vận động viên nhưng có thể gây dị cảm); whey protein (hỗn hợp có nguồn gốc từ sữa, chiết xuất trong quá trình sản xuất phô-mai từ sữa giúp cung cấp chất đạm cho cơ thể nói chung và cơ bắp nói riêng), các vitamins, một số amino acids thiết yếu khác thí dụ như glutamine (giúp đốt chất béo nhưng vẫn giữ được protein trong cơ; giúp tăng cường sự tổng hợp của hormone tăng trưởng trong cơ thể).
Nếu lạm dụng sẽ dẫn đến các nguy cơ: rối loạn chuyển hóa, mất cân đối, rối loạn cân bằng cơ thể, ảnh hưởng chức năng gan, chức năng thận,…
“Với phụ nữ, nếu không hiểu rõ, sử dụng liều cao và lâu ngày để làm cho mập, có thể bị triệu chứng nam tính hóa: rậm lông, giọng nói trầm, rụng tóc, nổi trứng cá ở mặt, rối loạn rụng trứng và có thể bị mất kinh nguyệt, gây vô sinh. Tôi gặp không ít phụ nữ có thân hình rất săn chắc nhưng giọng nói… như đàn ông, đầu bị hói do dùng các loại thuốc nở cơ” – PGS.TS.DS Nguyễn Hữu Đức cảnh báo.
Minh Hải
